Kleuren en kwasten met waarheid
Vorige week is mijn schoonvader overleden. Plotseling. In de tuin, bij het opruimen van dode bladeren. Het was een schok, die nog steeds natrilt. Maar na de schok begint ook de reflectie, het terugkijken, duiden en willen snappen. Het besef ook dat communicatie tussen twee culturen altijd moeilijk zal blijven.
We kwasten met de verfspatten die anderen op ons morsen.Mijn schoonvader was een Rus. Een echte. Onverslaanbaar dus. Niet klein te krijgen. De onverzettelijkheid zelve. Hij stond pal achter de machthebbers van zijn land en kon ook fel van leer schieten als ik zijn grote leidsman weer eens verdacht van allerlei foute dingen. Natuurlijk kwam het allemaal door de Amerikanen. En wij zijn zo stom om al die propaganda van Obama te geloven. Waarom moeten jullie toch altijd Rusland hebben?
In de loop der jaren heb ik geleerd dat de waarheden van Oost en West vaak fel gekleurd zijn. Het is een intens beleefd cultureel erfgoed; de weerszijden van een verroest gordijn. Waarheden lijken niet te bestaan; overtuigingen wel. De woorden die we gebruiken om argumenten en tegenargumenten te geven, zijn niets meer dan diep ingedoopte verfkwasten waarmee we druk zwaaiend dikke verflagen opzetten. Waarheid verstikt onder de primaire kleuren van de overtuiging.
Oost of West, links of rechts, zwarte of witte Piet, baas of werknemer; overal leven andere waarheden. Ik heb me daar vaak tegen verzet. Lang heb ik gedacht dat er uiteindelijk altijd maar één waarheid overblijft. Niet die van de religie, maar die van het ‘ist’. De dingen zijn zoals ze zijn: waar of niet waar.
Niet dus. Als je in de communicatie werkt, weet je dat je boodschappen moet framen, slimme kleurnuances moet aanzetten, verschillende lagen moet aanbrengen. Je kleurt en je kwast. Met overtuiging, want je hebt wat te vertellen. Je weet dat je creatief met waarheden speelt. Maar dat is oké, zolang als je dat maar met respect voor elkaar doet.
Ik moet de laatste dagen vaak aan mijn schoonvader denken en de fel gekleurde woordenwisselingen die we zo nu en dan hadden. Ik realiseer me meer en meer dat we allemaal onze eigen waarheidsgetrouwe schilderijen kwasten met de verfspatten die anderen op ons morsen. Bewust of onbewust. Die schilderijen stoppen we vervolgens in keurige frames. Zetten ze op de kast. Om er elke dag naar te kijken. Te koesteren. En gepassioneerd te tonen. Te pas en te onpas.
Het schilderij van mijn schoonvader was spannend. Controversieel. Het had een eigen schoonheid. Het was fel gekleurd en had weinig nuances. Ook dat koester ik. De kleuren zullen langzaam maar zeker vervagen en afbladderen. Geeft niks. Oude verflagen maken weer plaats voor nieuwe gedachten en overtuigingen. De beleving van waarheid heeft overlevingskracht. Gelukkig maar. Dat belooft een kleurrijke toekomst. Ik hoop een toekomst met meer ruimte voor nuance, begrip en respect. Communicatiever, als het ware.
