Waarom we het oor laten hangen naar doemdenkers
In 2015, toen overal in Nederland AZC's uit de grond gestampt moesten worden, hebben Nederlanders massaal het oor laten hangen naar xenofobe doemdenkers die het einde van de beschaafde wereld voorspelden. Hele dorpen en wijken kwamen in verzet. Onterecht blijkt nu.
We hebben ons laten ophitsen!Op YouTube is een video van meer dan een uur te zien waarin bewoners van de wijk Beverwaard tegen burgemeester Aboutaleb te keer gaan omdat er bij hen in de wijk een AZC komt. Ze zijn bang dat ze te maken krijgen met een golf van criminaliteit, verkrachtingen, extreme onveiligheid. De film wordt vaak gebruikt om te laten zien hoe slecht zelfs de beste bestuurders luisteren en een dialoog voeren. Hoe ze verzuimen om bewoners te begrijpen. Geloof me, het voorbeeld is niet best….
De video laat ook zien dat de Beverwaarders zo mogelijk nóg minder luisteren, althans niet naar de bestuurders. Het leidt tot geschreeuw over en weer. Tot een exploderende clash van standpunten. Wij keihard tegen zij. Er is meer in de video te zien: hoe Beverwaarders vooral wél naar elkaar luisteren en hoe elke wijkbewoner de volgende weer verder ophitst. Er wordt wel degelijk geluisterd. Naar elkaar. Naar elkaars angsten. Naar bevestiging. Naar een gedeelde ellende. Om samen sterker te zijn dan zij.
In de Volkskrant van 1 februari 2018 staat een prachtig artikel over het sentiment dat nu in de Beverwaard leeft. Het AZC is er gekomen, ondanks het felle protest. Het is inmiddels pais en vree in de Beverwaard. Geen enkele angst is uitgekomen: geen overlast, geen verkrachtingen, geen onveilig gevoel. Wel meer omzet voor de buurtwinkel.
“We hebben ons laten ophitsen”, zegt een buurtbewoner. Het is een understatement. Mij intrigeert dat; hoe kun je je zo laten ophitsen met ongefundeerde spookverhalen? Hoe kun je met overslaande stem dingen beweren, waar je geen enkele aanwijzing voor hebt? Waarom sta je toe dat je doodsangsten worden aangepraat? En waarom ben je doof voor de mensen die – ook voor jou – de stad met de beste intenties besturen?
Ik weet dat het allemaal te maken heeft met een gebrek aan vertrouwen. Dat is gedurende vele jaren opgebouwd door niet naar elkaar te luisteren, geen oor te hebben voor werkelijke behoeften, onvermogen om logische oplossingen met elkaar te bespreken. Systeemdenken heeft ons doof en wantrouwend gemaakt. Overheden leven in systemen. Uiteindelijk keren die zich tegen de overheden. Systemen gáán namelijk niet over mensen. Ze wálsen er overheen. Wat mij betreft is er maar één remedie: structureel luisteren naar elkaar. Structureel; niet systematisch. Voel je het verschil?
